هشدار سازمان جهانی صحت: ۸۰ درصد خدمات صحی ضروری در افغانستان به دلیل کمبود بودجه تعطیل میشود
سازمان جهانی صحت (WHO) هشدار داده است که به دلیل کاهش شدید بودجه، حدود ۸۰ درصد از خدمات مراقبتهای صحی ضروری تحت حمایت این سازمان در افغانستان تعطیل خواهند شد.
این سازمان در بیانیه‌ی گفته که تا چهارم مارچ ۲۰۲۵، ۱۶۷ مرکز درمانی در ۲۵ ولایت به دلیل کمبود مالی بسته شده‌اند و دسترسی ۱.۶ میلیون نفر به خدمات حیاتی قطع شده است.
دربیانیه هشدار داده شده که در صورت عدم مداخله فوری، بیش از ۲۲۰ مرکز دیگر تا جون ۲۰۲۵ تعطیل خواهند شد و ۱.۸ میلیون نفر دیگر نیز از مراقبتهای اولیه بهداشتی محروم خواهند شد.
به گفته سازمان جهانی صحت، بیشترین تعطیلی مراکز صحی شامل مناطق شمال، غرب و شمال‌شرق کشور میشود که بیش از یکسوم مراکز تعطیل شده را تشکیل میدهد و به گفته این سازمان زنگ خطری برای یک بحران انسانی قریبالوقوع را به صدا در آورده است.
این نهاد صحی ملل متحد تأکید کرده که میلیونها نفر، از جمله زنان، کودکان، سالمندان، آوارگان و بازگشتکنندگان، به خدمات حیاتی مانند زایمان ایمن، واکسیناسیون و درمان بیماریهای مرگبار دسترسی ندارند.
در بیانیه از قول دکتر ادوین سنیزا سالوادور، نماینده WHO در افغانستان، نقل شده که گفته است: «این آمارها فقط اعداد نیستند، بلکه نشاندهنده مادرانی هستند که جانشان در خطر است، کودکانی که واکسین نمیگیرند و جوامعی که در برابر بیماریها بیپناه میمانند».
در بیانیه سازمان جهانی صحت هشدار داده شده که افغانستان همزمان با شیوع گسترده سرخکان، مالاریا، تب دنگی، فلج اطفال و تب خونریزیدهنده کریمه-کنگو دستوپنجه نرم میکند.
این سازمان گفته که تنها در دو ماه اول سال ۲۰۲۵، بیش از ۱۶ هزار مورد مشکوک به سرخکان با ۱۱۱ مرگ ثبت شده است. نرخ پایین واکسیناسیون دلیل عمده‌ای در معرض خطر قرار گرفتن کودکان در مقابل بیماریهای قابل پیشگیری، از سوی سازمان جهانی صحت دانسته شده و هشدار داده شده که تعطیلی مراکز بهداشتی، کنترل این بیماریها را تقریباً غیرممکن ساخته است.
سازمان جهانی صحت می‌افزاید،که با وجود ادامه حمایت برخی تمویل‌کنندگان از بخش صحی افغانستان، نیازها بسیار فراتر از منابع موجود است. مکانیسمهای هماهنگی نیز مختل شده‌اند و شرکای صحی قادر به ردیابی شیوع بیماریها یا تخصیص لازم منابع نیستند.
کمکهای ایالات متحده، که پیشتر بزرگترین منبع تمویل بخش بهداشت افغانستان بود، پس از رویکارآمدن دولت ترامپ متوقف شده است. این تعلیق ده‌ها مؤسسه امدادرسان را بسوی تعطیلی سوق داده است.
رزا اُتونبایوا، نماینده ویژه سازمان ملل در افغانستان، در نشست اخیر شورای امنیت هشدار داد که کاهش بودجه‌ها تأثیرات فاجعه‌باری بر مردم افغانستان داشته و بیش از ۲۰۰ مرکز صحی در ماه گذشته میلادی بسته شده‌اند. به گفته وی، خدمات درمان سوءتغذیه کودکان نیز به‌شدت محدود شده است.
همچنان سازمان حفاظت از کودکان «سیف د چلدرن» نیز اعلام کرد که ۱۸ مرکز درمانی تحت حمایتش به دلیل قطع بودجه تعطیل شده‌اند و ۱۴ مرکز دیگر تا یک ماه آینده بدون حمایت مالی خواهند ماند.
نماینده سازمان جهانی صحت در افغانستان تأکید کرد: «این فقط یک بحران مالی نیست، بلکه یک فاجعه انسانی است که سالها پیشرفت در سیستم بهداشتی را نابود میکند. هر روز تأخیر در کمک، به معنای رنج بیشتر و مرگهای قابل پیشگیری است». جامعه جهانی برای جلوگیری از فروپاشی کامل سیستم بهداشت افغانستان باید فوراً اقدام کند.
با این حال با قطع کمکهای امریکا، جایگزینی به نظر نمیرسد تا این خلا‌‌ء عظیم را پر کند و چشم انداز آینده نظام صحی افغانستان که به شدت وابسته کمکهای خارجی است تیره و تار به نظر میرسد.
