مرکز خبرنگاران افغانستان در گزارش سالانه خود اعلام کرد که موارد نقض حقوق رسانه‌ها و خبرنگاران در سال جاری خورشیدی (۱۴۰۳) نسبت به سال گذشته، ۲۴ درصد افزایش یافته است.
گزارش سالانه‌ی این مرکز که امروز یکشنبه، ۲۶ حوت (۱۶مارچ) در آستانه «روز ملی خبرنگار»، منتشر شده، آمار نگران‌کننده‌ای از سرکوب سیستماتیک آزادی بیان تحت حاکمیت طالبان ارائه می‌کند.
بر اساس این گزارش، در سال جاری ۱۷۲ رویداد نقض حقوق رسانه‌ها و خبرنگاران ثبت شده که شامل ۱۲۲ مورد تهدید و ۵۰ مورد بازداشت خبرنگاران و کارمندان رسانه‌هاست. از این میان، دستکم ۲۲ رویداد به ممنوعیت فعالیت یا تعطیلی رسانه‌ها مربوط میشود که ۱۵ مورد آن همچنان پابرجاست. همچنین، ۱۰ خبرنگار بازداشت‌شده هنوز در زندان به سر می‌برند و چهار نفر به حبس ۲ تا ۳ سال محکوم شده‌اند.
این مرکز تأکید کرده که اجرای قانون «امر به معروف و نهی از منکر» از سوی طالبان، اختیارات گسترده‌ای به محتسبان این گروه داده است. این محتسبان با نظارت بر رسانه‌ها و همکاری اداره استخبارات طالبان، به اقدامات خودسرانه علیه خبرنگاران و رسانه‌ها دست می‌زنند. ممنوعیت اخیر «نشر تصویر زنده‌جان» نیز سرکوب آزادی رسانه‌ها را وارد مرحله‌ای پیچیده‌تر کرده است.
طالبان در سال جاری پنج دستورالعمل جدید به رسانه‌ها ابلاغ کرده‌اند که ممنوعیت پخش زنده برنامه‌های سیاسی و اقتصادی، ممنوعیت تهیه برنامه‌های انتقادی درباره قوانین طالبان، اجبار به استفاده از واژه‌های «شهید» و «شهادت» در گزارش‌های مرتبط با کشته‌شدگان طالبان و ممنوعیت دعوت از مهمانان تأییدنشده توسط طالبان در برنامه‌های رسانه‌ای را شامل میشود.
نقض این دستورات به مجازات‌هایی مانند تعلیق یا تعطیلی دائمی رسانه‌ها منجر شده است.
با وجود کاهش گزارش‌ها درباره حمله فیزیکی به رسانه‌ها در سال ۱۴۰۳، مرکز خبرنگاران افغانستان هشدار داده است که محدودیت‌های طالبان از زمان تسلط مجدد بر افغانستان، فضای کار رسانه‌ها را به شدت تنگ کرده است.
این در حالی است که در سال گذشته (۱۴۰۲)، این مرکز ۱۳۹ رویداد نقض حقوق رسانه‌ها را ثبت کرده بود که شامل ۸۰ تهدید و ۵۹ بازداشت می‌شد.
طالبان از زمان بازگشت به قدرت در سال ۱۴۰۰، با حمله به دفاتر رسانه‌ها، بازداشت خبرنگاران و تصویب قوانین سختگیرانه، فضای رسانه‌ای افغانستان را به یکی از بسته‌ترین محیط‌های کاری جهان تبدیل کرده‌اند.
