تحریم‌های دونالد ترامپ علیه دیوان کیفری بین‌المللی و واکنش‌های جهانی
در تاریخ ۷ فبروری ۲۰۲۵، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده، با امضای یک فرمان اجرایی، تحریم‌هایی را علیه دیوان کیفری بین‌المللی (ICC) اعمال کرد و اقدامات این نهاد قضایی بین‌المللی را «نامشروع» خواند. این اقدام در پی صدور حکم بازداشت توسط دیوان کیفری بین‌المللی برای بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر اسرائیل، و یوآو گالانت، وزیر دفاع سابق این کشور، صورت گرفت. ترامپ این اقدامات را تهدیدی برای امنیت ملی و سیاست خارجی ایالات متحده دانست.
دیوان کیفری بین‌المللی چیست؟
دیوان کیفری بین‌المللی، که مقر آن در لاهه است، تنها دادگاه بین‌المللی دائمی است که صلاحیت رسیدگی به جرائم سنگین بین‌المللی مانند نسل‌کشی، جنایات علیه بشریت، جنایات تجاوز و جنایات جنگی را دارد. این نهاد در سال ۲۰۰۲ تأسیس شد و تاکنون ۳۲ پرونده را بررسی کرده که منجر به صدور ۶۰ حکم بازداشت شده است. از این تعداد، ۲۱ نفر بازداشت و محاکمه شده‌اند، در حالی که ۳۱ نفر همچنان فراری هستند.
تحریم‌های ترامپ و واکنش‌ها
ترامپ در فرمان اجرایی خود، دیوان کیفری بین‌المللی را به «سوء استفاده از قدرت» و «اقدامات غیرقانونی» متهم کرد. وی همچنین اعلام کرد که هرگونه تلاش این دادگاه برای تحقیق، دستگیری یا تعقیب قضایی شهروندان آمریکایی و متحدان این کشور، تهدیدی برای امنیت ملی ایالات متحده محسوب می‌شود. ترامپ افزود که ایالات متحده برای افرادی که در «تخلفات دیوان کیفری بین‌المللی» دخیل هستند، پیامدهای «ملموس و قابل توجه» در نظر خواهد گرفت، از جمله مسدود کردن دارایی‌ها و ممنوعیت ورود به خاک آمریکا.
این اقدامات ترامپ با واکنش‌های گسترده‌ای از سوی جامعه بین‌المللی مواجه شد. سازمان‌های حقوق بشری مانند عفو بین‌الملل و کمیسیون اروپا این تحریم‌ها را محکوم کردند. آنیِس کالامار، دبیرکل عفو بین‌الملل، این اقدام را «خیانت به نظام عدالت بین‌المللی» خواند و گفت که این تحریم‌ها نشان می‌دهد ترامپ جنایات دولت اسرائیل را تأیید می‌کند و مصونیت از مجازات را می‌پذیرد.
کمیسیون اروپا نیز هشدار داد که تحریم‌های ترامپ ممکن است تحقیقات دیوان کیفری بین‌المللی در مورد جنایات جنگی در اوکراین را مختل کند. اورزولا فُن در لاین، رئیس کمیسیون اروپا، تأکید کرد که دیوان کیفری بین‌المللی تضمین‌کننده پاسخگویی در قبال جنایات بین‌المللی است و باید بتواند آزادانه به فعالیت خود ادامه دهد.
تحریم‌ها و تأثیرات آن بر دیوان کیفری بین‌المللی
دیوان کیفری بین‌المللی در بیانیه‌ای رسمی، تحریم‌های ترامپ را محکوم کرد و متعهد شد که به تلاش برای گسترش عدالت و امید در سراسر جهان ادامه دهد. این نهاد اعلام کرد که تحریم‌ها نمی‌توانند مانع از انجام مأموریت آن شوند و دیوان به حمایت ۱۲۵ کشور عضو خود متکی است.
با این حال، تحریم‌ها ممکن است دسترسی دیوان به منابع مالی و همکاری بین‌المللی را محدود کند. دیوان کیفری بین‌المللی نیروی پلیسی در اختیار ندارد و برای اجرای احکام بازداشت، به همکاری کشورهای عضو وابسته است. تحریم‌های آمریکا ممکن است برخی کشورها را از همکاری با این نهاد بازدارد.
