
مرکز خبرنگاران: موارد نقض آزادی رسانهها نسبت به سال قبل ۵۸ درصد افزایش یافته است
در آستانهی سوم می (روز جهانی آزادی رسانهها)، مرکز خبرنگاران افغانستان (AFJC) در گزارشی تازه از تشدید فشارها بر رسانهها و خبرنگاران در کشور خبر داده و نسبت به کاهش بیسابقه آزادی مطبوعات و افزایش بازداشت خبرنگاران هشدار داده است.
براساس این گزارش که امروز(جمعه، ۱۲ ثور/۲ می) منتشر شده، از ماه می ۲۰۲۴ تا کنون، دستکم ۲۱۵ مورد نقض آزادی رسانهها در کشور ثبت شده است؛ این رقم در مقایسه با سال گذشته ۵۸ درصد افزایش یافته است. موارد ثبتشده شامل ۱۷۵ مورد تهدید و ۴۰ مورد بازداشت خبرنگاران است. در حال حاضر، ۱۰ خبرنگار هنوز در زندان هستند و هفت نفر از آنها به حبسهایی بین هفت ماه تا سه سال محکوم شدهاند.
مرکز خبرنگاران افغانستان گفته است که طی سال گذشته، حکومت طالبان ۷ دستورالعمل جدید رسانهای صادر کرده که در کنار ۱۶ مورد قبلی، به محدودیتهایی گسترده بر فعالیت رسانهها منجر شده است. این محدودیتها شامل ممنوعیت نشر تصاویر زندهجان، عدم همکاری با رسانههای تبعیدی، منع نشر میزگردهای زنده سیاسی و اقتصادی، و ممنوعیت فعالیت رسانههای ویژه زنان در برخی ولایات است.
همچنین، نقش و دخالت مستقیم وزارت امر به معروف و نهی از منکر در امور رسانهای، افزایش یافته است. این وزارت نه تنها دستورالعملهایی محدودکننده صادر کرده بلکه در بستن رسانهها و بازداشت خبرنگاران نیز نقش فعال داشته است.
بر اساس یافتههای این گزارش، ۹ رسانه صوتی و تصویری بصورت موقت تعطیل شدند و ۲۵ تلویزیون به رادیو تبدیل شده است. گفته شده این تغییر عمدتاً به دلیل ممنوعیت نشر تصاویر زندهجان در ۱۷ ولایت کشور صورت گرفته است.
مرکز خبرنگاران همچنین به فشارهای مضاعف بر خبرنگاران زن پرداخته و اعلام کرده که در برخی موارد، زنان از کار منع شدهاند و یا مجبور به فعالیت از خانه شدهاند. به ویژه در ولایت بدخشان، فشارها بر رسانههای زنمحور به شکل بیسابقهای افزایش یافته و دو رادیوی ویژه زنان در این ولایت با خطر تعطیلی مواجه است.
این نهاد با ابراز نگرانی از پیامدهای منفی این روند بر جامعه، خواستار لغو محدودیتها و احترام به حق آزادی بیان و دسترسی به اطلاعات شده است.
این در حالی است که در شاخص آزادی مطبوعات ۲۰۲۵ که از سوی سازمان گزارشگران بدون مرز به نشر رسیده، از میان ۱۸۰کشور جهان، افغانستان در جایگاه ۱۷۵ قرار گرفته است.