پاکستان فشار برای اخراج پناهندگان افغان را تشدید میکند؛ نگرانیها از بازگرداندن مخالفان طالبان به افغانستان

پاکستان با تعیین ضرب‌الاجل ۱۱ حمل (۳۱ مارچ)، تلاشهای خود برای اخراج پناهندگان افغان را از سر گرفته است. این اقدام هزاران افغان، از جمله مخالفان طالبان و همکاران سابق نیروهای آمریکایی را در معرض خطر بازگشت به کشوری قرار میدهد که تحت حاکمیت رژیمی سرکوبگر اداره میشود.

فاطمه (نام مستعار)، زنی که پس از تسلط طالبان در سال ۲۰۲۱ از کابل گریخت، اکنون در اسلام‌آباد با عدم تمدید ویزا و تهدید دستگیری مواجه است. او به دویچه‌وله گفت: «اگر ویزای ما تمدید نشود، پلیس خانواده‌ام را بازداشت خواهد کرد». برادر او در جریان یورش پلیس به محل زندگی‌شان بازداشت شد، اما با ارائه مدارک آزاد گردید. فاطمه که اکنون در خفا به سر میبرد، از همکاری نکردن مقامات پاکستانی انتقاد می‌کند.

بر اساس گزارش‌های فعالان حقوق بشری، از آغاز سال ۲۰۲۴، بیش از ۱۸ هزار افغان مجبور به ترک اسلام‌آباد و راولپندی شده‌اند و حداقل ۱۰۰۰ نفر بازداشت شده‌اند. عمر گیلانی، حقوقدان پاکستانی، تأکید میکند که به پناهجویان افغان به‌صورت شفاهی اخطار داده شده تا پیش از ۱۰ حوت (۲۸ فبروری) کشور را ترک کنند.

امین، ۲۸ ساله، که سال‌ها با نیروهای آمریکایی در افغانستان همکاری میکرد، اکنون در انتظار اسکان در ایالات متحده است. او میگوید: «زندگی‌ام را وقف همکاری با آمریکا کردم، اما اکنون در بی‌پناهی به سر میبرم». نزدیک به ۲۰ هزار افغان دیگر نیز در پاکستان منتظر مجوز ورود به آمریکا هستند، روندی که به دلیل تعلیق برنامه اسکان مجدد توسط دولت ترامپ، با اختلال مواجه شده است.

روابط پاکستان و افغانستان در سه سال گذشته به دلیل ادعای اسلام‌آباد مبنی بر حمایت طالبان از گروه‌های شبه‌نظامی (مانند تحریک طالبان پاکستان) تیره شده است. پاکستان اخیراً حملاتی مرزی را علیه مواضع طالبان انجام داده که منجر به کشته‌شدن غیرنظامیان شده است. این تنش‌ها، پناهندگان افغان را به ابزاری برای فشار سیاسی تبدیل کرده است.

کمیساریای عالی پناهندگان سازمان ملل (UNHCR) اعلام کرد که از سپتمبر ۲۰۲۳ تاکنون، ۸۰۰ هزار افغان از پاکستان اخراج شده‌اند. فیلیپا کندلر، نماینده UNHCR در پاکستان، از این کشور خواست تا به «سنت حمایت از پناهندگان آسیب‌پذیر» ادامه دهد و موضوع پناهندگان را از مسائل سیاسی جدا کند. سازمان ملل همچنین نگرانی خود را از بازگرداندن اجباری افغان‌ها به کشوری ابراز کرده که در آن حقوق بشر به‌طور سیستماتیک نقض میشود.

پاکستان میزبان حدود ۲.۸ میلیون افغان است که بسیاری از آنها دهه‌هاست در این کشور زندگی میکنند. با این حال، روند پرهزینه و پیچیده تمدید ویزا، همراه با تشدید سیاست‌های اخراج، آینده این پناهندگان را بیش از پیش نامعلوم ساخته است. منیژ کاکر، وکیل مدافع پناهندگان، میگوید: «خانواده‌هایی که سالها در پاکستان ریشه دوانده‌اند، اکنون قربانی تنش‌های سیاسی شده‌اند».