مجله بریتانیایی اکونومیست در گزارشی به بررسی تنش‌های فزاینده میان پاکستان و طالبان افغانستان پرداخته و اشاره کرده است که طالبان با بی اعتنایی به درخواست‌های مکرر پاکستان برای جلوگیری از حملات گروه‌های شبه‌نظامی مخالف دولت پاکستان، عملا به فرماندهان ارتش این کشور«انگشت وسط نشان داده است.»
این مجله از قول یک پژوهشگر انستیتوی صلح آمریکا نوشته است که پاکستان در حمایت از طالبان دچار اشتباه محاسباتی شده است.
جنرال عاصم منیر، فرمانده ارتش پاکستان، ماه گذشته با ابراز ناامیدی از رفتار طالبان گفت: «آن‌ها به حرف ما گوش نمی‌دهند.» او افزود: «درخواست ما از طالبان ساده است؛ ما از همسایه برادر خود تنها می‌خواهیم که مانع گسترش تروریسم از آن سوی مرز به داخل پاکستان شود.» با این حال، طالبان با داخلی خواندن مشکلات امنیتی پاکستان، به این درخواست‌ها بی‌اعتنایی کرده‌اند.
در دسمبر ۲۰۲۳، شانزده سرباز پاکستانی در حمله‌ای مرزی توسط گروه تحریک طالبان پاکستان (TTP) کشته شدند. در پاسخ به این حمله، ارتش پاکستان پناهگاه‌های این گروه در افغانستان را بمباران کرد. طالبان نیز در واکنش به این اقدام، تحریک طالبان پاکستان را «مهمانان» خود خواندند و وعده انتقام دادند. بلافاصله پس از حمله پاکستان، طالبان به نیروهای مرزی این کشور حمله کردند.
افزایش حملات تروریستی در پاکستان و اشتباه محاسباتی این کشور
بر اساس گزارش موسسه مطالعات صلح پاکستان، در سال ۲۰۲۴ حدود ۵۲۱ حمله تروریستی در این کشور رخ داده است که نشان‌دهنده افزایش ۷۰ درصدی نسبت به سال قبل است. این حملات دست‌کم ۲ هزار کشته و زخمی برجای گذاشته‌اند. خشونت‌های شبه‌نظامیان که از سال ۲۰۱۴ در پاکستان رو به کاهش بود، از زمان به قدرت رسیدن طالبان در افغانستان در سال ۲۰۲۱، پس از خروج نیروهای آمریکایی، هر سال افزایش یافته است. مسئولیت بخش عمده‌ای از این حملات را تحریک طالبان پاکستان بر عهده گرفته است.
مقامات پاکستانی برآورد می‌کنند که حدود ۱۰ هزار جنگجوی تحریک طالبان پاکستان در مناطق مرزی دو کشور فعال هستند. این گروه حملات خود را عمدتاً بر نیروهای امنیتی پاکستان متمرکز کرده است.
اندرو وایلدِر، پژوهشگر موسسه صلح ایالات متحده، به اکونومیست گفت: «پاکستان در این تصور که طالبان پس از به قدرت رسیدن یک هم‌پیمان قابل‌اعتماد خواهد بود، اشتباه محاسباتی کرد.» این مجله همچنین اشاره کرده که روابط نابرابر پاکستان با جناح‌های مختلف طالبان افغانستان نیز بر این مشکل افزوده است. ارتش پاکستان به شبکه حقانی که در شرق افغانستان مستقر است، نزدیک است، اما تحریک طالبان پاکستان به هبت‌الله آخندزاده، رهبر طالبان، وفادار است. روابط میان آخندزاده و جنرال‌های پاکستانی سردتر شده است.
فشارهای بی‌نتیجه پاکستان بر طالبان
پاکستان برای اعمال فشار بر طالبان از ابزارهایی مانند اخراج مهاجران افغان و محدودیت‌های ترانزیتی استفاده کرده است. از سپتامبر ۲۰۲۳ تاکنون حدود ۸۱۵ هزار افغان از پاکستان اخراج شده‌اند. سازمان ملل تخمین می‌زند که حدود ۳ میلیون افغان همچنان در پاکستان حضور دارند. تجارت میان دو کشور نیز به‌شدت کاهش یافته است. با این وجود، طالبان افغان تغییری در موضع خود نشان نداده و می‌داند که فشارهای پاکستان محدودیت‌هایی دارد.
در همین حال، طالبان روابط خود با ایران و هند را گسترش داده‌اند. ماه گذشته، طالبان میزبان عباس عراقچی، وزیر خارجه ایران، در کابل بود و روابط تجاری و سیاسی میان طالبان و تهران رو به افزایش است. همچنین، پس از دیدار اخیر میان وزیر خارجه طالبان و معاون وزیر خارجه هند در دبی، نگرانی‌های پاکستان بیش از پیش افزایش یافته است.