پس آنکه جمهوری اسلامی طرح جمع آوری مهاجرین غیرمجاز را در ایران آغاز کرد، دانشجویان افغانستانی دانشگاه های ایران مدام توسط مامورین بازداشت و با دستبند به اردوگاها منتقل میشود. دانشجویان میگوید که مامورین جمهوری اسلامی هیج توجه به مدارک اقامت و کارت هویت دانشگاهی آنها نمیکنند.
جمشید(مستعار)یکی از دانشجویان دانشگاه تهران در مورد بازداشت دوستش میگوید: دوستم که پاسپورت و کارت دانشجویی هم داشته دیروز از جلوی دانشگاه گرفتن و بردند اردوگاه عسکرآباد و تا به حال آزادش نکردند.
او می افزاید، زمانی که ما به اردوگاه آمدیم تا از وضعیت وی آگاهی کسب کنیم، اردوگاه به ما گفت که اقامت دانشجویی دانشجوی مذکور جعلی است و تا شنبه نگه می‌داریم تا از دانشگاه استعلام بگیریم. به کنسولی دانشگاه که اطلاع دادیم گفت، مجبوریم تا شنبه صبر کنیم. در حالی که اقامت این دانشجو هیچ مشکلی ندارد.
همچنان این دانشجو وضعیت دوستش را در اردوگاه نامناسب توصیف کرده و گفت، که او را روی اسفالت در فضای بیرون نگهداری میکنند، چون در داخل اصلاً فضای خالی باقی نمانده است.
محمدعلی(مستعار) دانشجوی دیگر که نمیخواهد هویتش افشا شود، نیز وضعیت مشابه را تجربه کرده است او جریان بازداشتش را توسط مامورین انتظامی چنین روایت میکند: چندی قبل بود که مرا از دم دروازه ایستگاه مترو گرفتند. وقتی کارت دانشجویی ام را نشان دادم گفتند: «این چیزها مال خودت باشد باید با ما بیایی.»
او در ادامه سخنانش از انتقالش به اردوگاه و بازداشت گفت: «در آن روز به تعداد بالای پنجاه نفر را از همانجا پوره کرده حرکت دادند سمت ورامین، در مسیر تحقیر زیادی شدیم مرا با فرد پهلویم دستبند زده بودند، وقتی داخل محوطه اردوگاه شدم با مامور آنجا گفتم من دانشجو هستم و کارت دانشگاه تهران را نشان دادم به من گفت: آمدی انشتین شوی ها، متاسفانه چند سیلی بصورتم زدند و گفتند پاسپورت میخواهم و این چیزها را قبول ندارم.»
بازداشت دانشجویان افغانستانی در ایران اتفاق تازه یی نیست، این در حالی است که پس سقوط دولت سابق افغانستان میزان جذب دانشجویان افغانستانی در دانشگاه های ایران به گونه صعودی افزایش یافته است.
مسئولین دانشگاه‌ها و وزارت علوم ایران جذب دانشجویان خارجی برای بالا بردن رینکینگ دانشگاه های شان و ورود ارز خارجی به ایران را از طریق در شرایط تحریم و تورم مفید ارزیابی نموده و میزان زیادی از دانشجویان افغانستانی را جذب نموده است. با این حال وقتی دانشجویان وارد دانشگاه‌های ایران میشود، میبینند از خوابگاه خبری نیست و زمانی به مسئولین مراجعه میکند، آنها میگوید برای دانشجویان خارجی خوابگاه نداریم، اما دانشجویان افغانستان میگوید که این قانون تنها برای آنها اعمال میشود حال آنکه برای دانشجویان عراقی، چینی، سوری، هندی و پاکستانی خوابگاه می دهد. هرچند قانون تعلق نگرفتن خوابگاه به دانشجویان افغانستانی تنها در دانشگاه تهران و در دوسال اخیر وضع شده است به گفته‌ی این دانشجویان سایر دانشگاه های ایران نیز از سخت شدن روز افزودن شرایط برای آنها حکایت میکنند.
خانم سیلاخوری، معاون بین الملل دانشگاه تهران در پاسخ به شکایت دانشجویان افغانستانی پس از بازداشت یک دانشجو چنین گفته است:
متاسفانه بوجود آمدن اين مشكلات از هموطنان خودتان بوجود آمده، افرادي از اتباع شما وارد كشور شدند با قصد و نيت ديگري و متاسفانه شما تحت شعاع آسيب هاي آنان قرار گرفتين …كه اميدوارم بزودي شاهد اينگونه موارد ديگر نباشيم.
برخی دیگر از دانشجویان در دانشگاه های ایران از بلند رفتن هزینه های شان شکایت نموده است و میگوید؛ کسانی که از مدت تعیین شده بیشتر در ایران بماند باید سه برابر معمول هزینه پرداخت کند. بطور مثال سال های قبل هزینه خوابگاه پنجصد هزار تومن در ترم بود فعلا برای دانشجوهای معمول هر ۸ میلیون و از دانشجویان که اضافه ترم خورده است ۱۷ میلیون در هر ترم اخذ میکنند.
